KATIKA hatua muhimu kwa muungano wa kiuchumi wa BRICS, kundi hili limezindua mfumo mpya wa “BRICS Pay” ambao unalenga kufumua mfumo wa kimataifa wa malipo.
Kundi hilo lilizidua mfumo huo hivi karibuni kwa kugawa kadi za malipo za BRICS kwa washiriki wa kongamano lililofanyika Kazan, Urusi, kuanzia Oktoba 22 hadi 24.
Kadi hizo zilikuwa na ruble 500 za Urusi, sawa na takriban Sh 14,000 kwa ajili ya ununuzi wa kahawa na zawadi wakati wa tukio hilo.
Kadi zilikuwa na nembo upande mmoja na maelekezo ya malipo upande mwingine. Pia kulikuwa na msimbo wa QR na maelezo ya kina kuhusu jinsi ya kuzitumia kwa malipo.
Mpango huu ni jibu kwa vikwazo vya kiuchumi na shinikizo la madeni makubwa ya taifa la Marekani, huku ukihamasisha nchi za BRICS kuongeza matumizi ya sarafu zao katika biashara ya kimataifa.
Mpango huu ulionyesha dhamira ya kundi hilo kupunguza utegemezi kwa dola ya Marekani, hatua muhimu katika kubadilisha taswira ya fedha duniani.
Haja ya Mabadiliko
Kwa miaka kadhaa, nchi wanachama wa BRICS zimekuwa zikijitahidi kupata mbadala wa dola ya Marekani katika biashara zao za kimataifa. Uzinduzi wa BRICS Pay ni sehemu ya mkakati wa kuondokana na utegemezi wa dola, hasa ukiongozwa na Urusi na China.
Kwa hakika, wakati wa tangazo rasmi, Valentina Matviyenko, Rais wa Baraza la Shirikisho la Urusi, alisema wazi kuwa “BRICS Pay si wazo tena, bali ni mradi madhubuti unaoendelea kwa kasi.”
Lengo ni kupunguza ushawishi wa dola, ambayo bado inawakilisha asilimia 58 ya malipo ya kimataifa nje ya ukanda wa euro kwa tathmini ya hadi 2022. Utegemezi huu wa dola, pamoja na vikwazo vya kiuchumi vya Marekani dhidi ya nchi kama Urusi, umesisitiza nia ya BRICS kuanzisha mfumo wa malipo wa mipakani ulio imara zaidi.
Kutokana na udhibiti wa Marekani kwenye biashara ya kimataifa na nafasi yake ya kuwa sarafu ya hifadhi duniani, dola imekuwa na umuhimu mkubwa hata katika shughuli za kiwango kidogo.
Kwa mujibu wa Hifadhi ya Shirikisho la Marekani, asilimia 96 ya ankara za biashara za kimataifa barani Amerika zilihusu dola na asilimia 78 duniani kote kati ya 1999 na 2019 zilihusu dola. Hata hivyo, mwelekeo huu unabadilika huku nchi zikijitahidi kupunguza utegemezi huo. Nchi za BRICS — Brazil, Urusi, India, China, na Afrika Kusini — zinaangalia njia za kuimarisha uhuru wao wa kiuchumi kutoka kwa udhibiti wa kifedha wa Marekani.
Faida Kuu za Mfumo wa BRICS Pay
BRICS Pay inalenga kuleta manufaa kadhaa:
Kuboresha Malipo ya Mipakani: Mfumo huu unatarajiwa kutumia teknolojia ya blockchain na sarafu za kidijitali ili kuwezesha malipo ya haraka na gharama nafuu mipakani.
Kujumuisha Kifedha: Kwa kuhamasisha matumizi ya sarafu za kitaifa katika biashara, BRICS Pay inaweza kuongeza upatikanaji wa huduma za kifedha kwa mamilioni ya watu katika mataifa wanachama.
Kuimarisha Ushirikiano wa Kiuchumi: Mfumo huu unalenga kuimarisha uhusiano wa kiuchumi kati ya nchi wanachama wa BRICS na kuunda muungano thabiti wa kibiashara.
Kuondoa Utegemezi kwa Dola: Mfumo wa BRICS Pay unahamasisha matumizi ya sarafu za kitaifa, ukilenga kupunguza ushawishi wa kifedha wa Marekani.
Mshauri wa Usalama wa Taifa wa Marekani, Jake Sullivan, alitoa maoni kuwa “Marekani haioni kundi la BRICS kama mpinzani wa kijiografia.” Hata hivyo, wataalamu wanasema kuwa BRICS inafanya juhudi za kudhoofisha dola ya Marekani. BRICS Pay ni hatua ya kimkakati ya kupunguza ushawishi wa dola na kuimarisha uhuru wa kiuchumi wa wanachama wake.
Kwa sasa, BRICS imeongeza rasmi washirika wapya 13, hatua kubwa inayoongeza ukuaji na ushawishi wa muungano huo kimataifa.
Madhara kwa Dola ya Marekani
BRICS Pay inaweza kuathiri kwa kiasi kikubwa nafasi ya dola ya Marekani. Wataalamu wanapinga kwa mitazamo tofauti kuhusu uwezo wa mfumo huu dhidi ya ushawishi wa dola, lakini maoni yanayojitokeza ni kuwa sarafu imara na inayokubalika ya BRICS inaweza kudhoofisha hadhi ya dola kama sarafu kuu ya hifadhi. Hali hiyo inaweza kupunguza mahitaji ya dola na kusababisha misukosuko, hali ambayo inaweza kuwa na athari mbaya kwa uchumi wa Marekani na wa dunia kwa ujumla.
Hali ya kupunguza utegemezi kwa dola tayari inaonekana, huku nchi kama China na Urusi zikifanya biashara kwa sarafu zao. Hii ni sehemu ya juhudi za nchi mbalimbali kuachana na utegemezi wa mfumo wa kifedha wa Marekani, mchakato ambao unaweza kuimarika zaidi kupitia BRICS Pay.
Tangu 2019, mataifa ya BRICS yamekuwa yakijenga msingi wa mfumo wa malipo wa pamoja, ambao sasa umekamilika na kuzinduliwa kama BRICS Pay. Majadiliano kuhusu uwezekano wa kuwa na sarafu ya ndani ya kundi hili yaliongezeka baada ya mkutano uliofanyika Johannesburg mwaka jana. Hali za sasa zinaonyesha kuwa BRICS ina dhamira ya kweli ya kuanzisha mfumo mbadala wa kifedha.
Kwa wale wanaokosoa kutoka Marekani, BRICS Pay si jaribio la kufanikisha malengo ya kijiografia pekee, bali pia ni hatua muhimu kuelekea uhuru wa kifedha. Kadri kundi hili linavyoendelea kupanua ushawishi wake, athari kwa fedha za kimataifa zinaweza kuwa kubwa, ikiwezekana kuunda usawa mpya wa nguvu kwenye masoko ya kimataifa.
Mwelekeo wa Baadaye
Mataifa ya BRICS yanaendelea kuimarisha ushirikiano wa kiuchumi kupitia miradi kama BRICS Pay. Majadiliano katika mkutano wa Kazan pia yaligusia uwezekano wa kuanzisha sarafu mpya ya hifadhi, ishara zaidi za malengo ya kundi hili kubadili mpangilio wa kifedha duniani.
Kadri mfumo wa BRICS Pay unavyoanza kutumika, mafanikio yake hayataleta tu mapinduzi katika malipo ya mipakani, bali pia yanaweza kuyumbisha ushawishi wa dola ya Marekani. Mabadiliko haya yanaweza kufungua njia ya uchumi wa dunia wenye uwiano zaidi, ambako uhuru wa kifedha na mamlaka ya kitaifa vitakuwa sifa bainifu za biashara ya kimataifa.
